پرتوقع بودن از خود و دیگران مشکلات زیادی برای ما ایجاد می‌کند. شاید فکر کنید داشتن توقع زیاد چندان هم دردسرساز نیست اما اگر بدانید این ویژگی اخلاقی که علاوه بر افسردگی و ناامیدی، می‌تواند تمام روابط ما با دیگران را دچار مشکل کند، بیشتر به آن توجه می‌کنید و به‌دنبال برطرف کردن آن خواهید بود.
پرتوقع بودن از چالش‌های مهمی است که می‌تواند در زندگی فردی و اجتماعی افراد اثرات منفی قابل‌توجهی به جای بگذارد. این ویژگی می‌تواند در تعاملات اجتماعی، روابط خانوادگی و حتی در پیشرفت شغلی و تحصیلی، مشکلاتی را ایجاد کند. همچنین افراد پرتوقع اغلب ناامید و سرخورده هستند. با انجام تمرین‌های ساده و عملی که به شما می‌گوییم، می‌توانید از پرتوقع بودن فاصله بگیرید و زندگی متعادل‌تر و پربارتری داشته باشید. پس در این مقاله از دلتامگ با ما همراه باشید.
پرتوقع بودن یعنی چه و چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
پرتوقع بودن یا به اصطلاح داشتن انتظارات بیش از حد از خود یا دیگران، به معنای داشتن انتظارات نامتناسب با واقعیت است. این ویژگی زمانی رخ می‌دهد که فرد از دیگران یا حتی از خود توقعاتی بیش از آنچه منطقی و عملی باشد، دارد. این توقعات ممکن است شامل موفقیت‌های بی‌وقفه، تایید مداوم از سوی دیگران یا برآورده شدن تمامی نیازها بدون تلاش متقابل باشد.
دلایل متعددی برای بروز پرتوقع بودن وجود دارد که برخی از آن‌ها می‌توانند ریشه در تربیت خانوادگی، تجارب گذشته و حتی شخصیت فرد داشته باشند. پرتوقع بودن پیامدهای زیادی برای فرد به‌دنبال دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: ناامیدی و افسردگی، اختلال در روابط اجتماعی و کاهش کارآمدی فردی.
راهکارهای عملی برای اینکه پرتوقع نباشیم
برای مقابله با پرتوقع بودن، ابتدا باید فرد از این ویژگی آگاهی پیدا کند و سپس با بهره‌گیری از تکنیک‌ها و راهکارهای روانشناختی، به مدیریت آن بپردازد. برای کاهش پرتوقع بودن و رسیدن به تعادل در انتظارات، راهکارهای زیر می‌توانند کمک‌کننده باشند:
1. واقع‌گرایی در تعیین انتظارات
باید یاد بگیریم که انتظارات خود را بر اساس واقعیت‌های موجود و توانایی‌های خود و دیگران تنظیم کنیم. پذیرش محدودیت‌های انسانی و شرایط زندگی به ما کمک می‌کند که توقعات غیرواقعی نداشته باشیم و به موفقیت‌های ممکن توجه کنیم.
راهکار عملی: قبل از تعیین هدف یا درخواست از دیگران، از خود بپرسید: “آیا این انتظار منطقی و دست‌یافتنی است؟”
2. تعیین اهداف کوچک و تدریجی
به جای اینکه به‌دنبال اهداف بزرگ و کامل باشید، اهداف خود را به مراحل کوچک‌تر و قابل دسترس‌تر تقسیم کنید. این کار نه‌تنها احساس پیشرفت مداوم به شما می‌دهد، بلکه مانع از بروز سرخوردگی می‌شود.
راهکار عملی: به‌جای انتظار برای یک موفقیت بزرگ، هر روز برای خودتان اهداف کوچک و قابل دسترسی تعیین کنید و برای هر دستاورد، خود را تشویق کنید.
3. مقایسه کمتر با دیگران
مقایسه خود با دیگران یکی از عوامل پرتوقع بودن است. هر فرد شرایط، توانایی‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارد. تمرکز بر مسیر شخصی خود و کمتر توجه کردن به دستاوردهای دیگران می‌تواند به کاهش این انتظارات کمک کند.
راهکار عملی: هر بار که خودتان را با دیگری مقایسه کردید، به دستاوردها و پیشرفت‌های خود فکر کنید و به مسیر که طی کرده‌اید، افتخار کنید.
4. افزایش همدلی و درک دیگران
گاهی پرتوقع بودن ناشی از درک نکردن محدودیت‌ها و مشکلات دیگران است. همدلی و تلاش برای دیدن مسائل از دیدگاه دیگران می‌تواند به شما کمک کند تا انتظارات واقعی‌تری از اطرافیان خود داشته باشید.
راهکار عملی: قبل از اینکه از دیگران انتظاری داشته باشید، از خود بپرسید: “آیا این شخص در شرایط فعلی توانایی برآوردن این انتظار را دارد؟”
5. تمرین قدردانی و شکرگزاری
افراد پرتوقع معمولا به آنچه دارند توجه نمی‌کنند و بیشتر به فکر چیزهای که ندارند، هستند. تمرین قدردانی می‌تواند به کاهش این ویژگی کمک کند. وقتی یاد بگیریم از داشته‌های کنونی خود قدردانی کنیم، انتظارات بی‌پایان کاهش پیدا می‌کنند.
راهکار عملی: هر روز ۳ چیزی را که برای آن‌ها سپاسگزار هستید، بنویسید. این کار به شما کمک می‌کند قدر داشته‌های خود را بدانید.
6. تقویت مهارت‌های ارتباطی
پرتوقع بودن اغلب به دلیل سوءتفاهم‌ها و عدم شفافیت در ارتباطات به وجود می‌آید. یاد بگیرید که خواسته‌ها و انتظارات خود را به‌طور شفاف و واقع‌بینانه با دیگران در میان بگذارید.
راهکار عملی: قبل از بیان انتظارات خود از دیگران، به روشنی توضیح دهید که از آن‌ها چه انتظاری دارید و به آن‌ها فرصت بدهید تا توانایی یا محدودیت‌های خود را بیان کنند.
7. پذیرش ناکامی‌ها
زندگی همیشه بر وفق مراد ما پیش نمی‌رود. یاد بگیریم که شکست‌ها و ناکامی‌ها بخشی از زندگی هستند و هر بار می‌توانیم از آن‌ها درسی بیاموزیم. این نگرش به ما کمک می‌کند از پرتوقع بودن و انتظار موفقیت‌های همیشگی جلوگیری کنیم.
راهکار عملی: پس از هر شکست، به جای سرزنش خود یا دیگران، آن را فرصتی برای یادگیری در نظر بگیرید و بپرسید: “چه چیزی از این تجربه می‌توانم یاد بگیرم؟”
8. عدم تمرکز بر نتیجه
به جای تمرکز بر نتیجه نهایی و توقع اینکه همه چیز به‌خوبی پیش برود، بر فرآیند کار و تلاش خود تمرکز کنید. این کار به شما کمک می‌کند که از روند کار لذت ببرید و از سرخوردگی ناشی از عدم دستیابی به نتیجه دلخواه جلوگیری کنید.
راهکار عملی: به خودتان یادآوری کنید که موفقیت در طول مسیر نیز ارزشمند است، حتی اگر نتیجه نهایی به همان شکلی که می‌خواهید نباشد.
تعداد کلمات مطلب: 802
