کشور عزیزمان ایران در میان ۱۰ رتبه نخست معادن طبیعی در جهان قرار دارد. در این بین معادن سنگ تزئینی و ساختمانی نیز سهم بسیار قابل توجهی از این معادن را به خود اختصاص داده اند. بدین جهت، ظرفیت های صادراتی بسیار بالایی در حوزه سنگ های طبیعی و محصولات و مصنوعات ساخته شده با سنگ طبیعی، برای ما فراهم میباشد.
خام فروشی یا فرآوری؟
میدانیم جایگاه کشور ما در حوزه صادرات سنگ، عمدتا مرتبط با خام فروشی و فروش کوپ های استخر[ج شده از معادن هستند که عملا ارزش افزوده ای را وارد کشورمان نخواهد کرد. برای نمونه میتوان به صادرات کوپ های سنگ لاشتر و فراوری آن در کشورهای اروپایی با عنوان سنگ Pietra Grey اشاره کرد که یک نمونه کوچک از صدها مدل خام فروشی حوزه صنعت سنگ های تزئینی میباشد. بدین روی تمرکز را باید بر روی صادرات و فروش بین المللی محصولات فراوری شده و با ارزش افزوده بالا قرار داد.
راه حل چیست؟
برای عملیاتی سازی و تحقق امر صادرات محصولات فراوری شده و مورد نیاز عموم، به طور کلی نیاز به سه رکن اصلی میباشد. این موارد بر اساس تجربیات موفق برخی فعالان این حوزه شکل گرفته است که با شکل گیری آنها مسیر صادرات و درآمد دلاری و ارز آوری به کشور مهیا خواهد شد. این سه مورد را در ذیل بررسی میکنیم:
۱/ محصول ارائه شده صادراتی
نوع محصول ارائه شده با توجه به بازار جهانی و میزان تقاضا، مهم ترین رکن در تحقق امر صادرات است. همچنین ۱/ کیفیت محصول ارائه شده و ۲/ برخورداری از شاخص های رقابتی بالا مانند قیمت پایین تر و ایده های نو و خلاقانه و همچنین ۳/ ضمانت اصالت و خدمات پس از فروش از فاکتور های مهم محسوب میشوند.
در این راستا مواردی همچون کیفیت محصول، ارائه خدمات پس از فروش و ایده های خلاقانه را میتوان با بهره گیری از توانایی های نیروی کار متخصص تحقق بخشید. اما بحث قیمت تمام شده کالای ما، گلوگاهی است که درصد بالایی از رقبا را از میدان خارج خواهد کرد. خوشبختانه در کشور ما به مدد دارابودن معادن غنی و متعدد، ظرفیت بسیار خوبی برای تامین مواد اولیه محصولات، بالاخص محصولات ساخته شده به صورت مستقیم از مواد طبیعی مانند سنگ طبیعی ایجاد شده است و همین امر میتواند یک برگ برنده برای فعالان این حوزه محسوب شود.
بررسی مقایسه قیمت تمام شده نمونه های داخلی با رقبای خارجی
به جهت بررسی میدانی و عملیاتی این موضوع، یکی از محصولات ساخته شده از سنگ طبیعی را با رقبای دیگر بررسی کردیم.
- نمونه عملیاتی اول (میز های سنگی): برای نمونه اول میزهای ساخته شده از سنگ طبیعی را از نظر قیمتی با رقبای خارجی بررسی کردیم. در این بررسی به عمل آمده با اطمینان از یکی بودن محصول و جنس بکار رفته دریافتیم که قیمت تمام شده نمونه داخلی نسبت به سایر رقبای بین المللی به مراتب پایین تر خواهد بود. این اختلاف قیمت در بازه ۸۰ تا ۹۰ درصد پایین تر قرار میگیرد. برای نمونه یک محصول میز سنگی که در سطح سایت های رقبا با قیمت ۱۰۰۰ دلار به فروش میرسد را میتوان با قیمت تمام شده ۱۰۰ تا نهایت ۲۰۰ دلار ارائه کرد.
- نمونه عملیاتی دوم (آبنما): برای نمونه دوم آبنما های پیش ساخته و با نصب آسان تولید شده از سنگ طبیعی با طرح های متنوع در سبک های مدرن و کلاسیک را از نظر قیمتی با رقبای خارجی بررسی کردیم که در این مورد نیز به نتیجه ای مانند نمونه عملیاتی مورد اول با کمی اختلاف دست یافتیم. مضاف بر این که برخی از تولید کنندگان داخلی آبنما امکانات و قابلیت های بیشتری نسبت به موارد خارجی ارائه کرده است.
۲/ تبلیغات و جلب اعتماد
متاسفانه به دلیل تحریم ها و تبلیغات منفی صورت گرفته بر کشور عزیز ما، تبلیغات و بازاریابی و همچنین جلب اعتماد مشتریان خارجی یکی از بزرگترین چالش های پیش روی صنعتگران و فعالان حوزه صادرات محصولات غیر نفتی به حساب می‌آید. حال در این شرایط کار کمی دشوار خواهد بود، اما میدانیم که هر تحریم میتواند به عنوان یک فرصت نیز قلمداد شود. و این چنین است که با همین شرایط ما شاهد فعالان و صنعتگرانی هستیم که با ایجاد بستر های تبلیغاتی حرفه ای، محصول خود را به بهترین وجه ممکن به بازارهای بین المللی معرفی کرده اند. یکی از بهترین روش ها برای تحقق این امر راه اندازی وب سایت با محتوای منحصربفرد و تلاش برای بهبود رتبه در موتور های جستجو و در پیرو آن تبلیعات در شبکه های اجتماعی و بهره گیری از ظرفیتهای آنها دانست. با این روش، دو چالش اصلی تبلیغات و بازاریابی و جلب اعتماد رقم خواهد خورد.
۳/ نحوه ارسال کالاهای صادراتی
یکی دیگر از مهمترین مسائل و چالش های پیش رو در امر صادرات محصولات به سراسر کشورها، مبحث نحوه ارسال بار، بالاخص ارسال بار خُرد به کشورها میباشد. وقتی بحث از صادرات به میان می‌آید، توقع بر آن می‌رود که حداقل به میزان یک کانتینر باید ارسال شود و در این بین، وقتی با شرکت های ارسال بار و امور حمل و نقل بین المللی تماس میگیرید و استعلام ارسال بار خرد را میگیرید، راه حلی برای شما نخواهند داشت. درصورتی که میدانیم خرده فروشی در سطح بالا و به اصطلاح ارائه محصولات B۲C، حجم درخواست و ارزش افزوده بسیار بالاتری نسبت به فروش B۲B خواهد داشت. خوشبختانه اخیرا برخی شرکت های ارائه خدمات حمل و نقل با پی بردن به این نیاز مهم و راهبردی، کریدور های صادراتی ارسال بار خرد با هزینه پایین را تا حدودی باز کرده اند و در حال گسترش و بهبود عملکرد این امر مهم هستند.
نتیجه گیری
در این مطلب سعی بر آن شد تا بر اساس بررسی و تجربه برخی صاحبان کسب و کار در حوزه محصولات سنگی و فعالان حوزه صادرات، نگاهی خلاصه و کاربردی به امر ظرفیت بالای صادرات غیر نفتی یا محصولات سنگ طبیعی در حوزه های دیگر داشته باشیم. امیدواریم با این مطلب توانسته باشیم راهنمایی اثر گذار، هرچند اندک در بحث مهم صادرات محصولات غیر نفتی و معضلات آن به فعالان و صنعتگران عرصه ایران زمین ارائه کرده باشیم.
