زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی یکی از شایعترین بیماریهای مقاربتی است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشود. این زگیلها ممکن است به صورت برجستگیهای کوچک به رنگ پوست ظاهر شوند و گاهی به دلیل تجمع چند زگیل، شکلی شبیه گل کلم پیدا کنند. بسیاری از افرادی که به این ویروس آلوده میشوند، ممکن است زگیلهایی داشته باشند که بسیار کوچک و غیر قابل مشاهده هستند.
روشهای انتقال زگیل تناسلی
زگیل تناسلی عمدتا از طریق تماس جنسی منتقل میشود. این تماسها میتوانند شامل رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی باشند. حتی تماس پوستی مستقیم با ناحیه آلوده میتواند باعث انتقال ویروس شود. انتقال این ویروس از طریق رابطه جنسی و تماس مستقیم پوستی با فرد مبتلا، 100% است. استفاده از وسایل شخصی مشترک مانند حوله یا لباس زیر نیز میتواند در برخی موارد نقش داشته باشد، اما این موارد کمتر شایع است. لازم به ذکر است که ویروس HPV بسیار مسری است و حتی از افرادی که هیچ علامتی ندارند، میتواند منتقل شود.
ویروس HPV و بیعلامتی آن
ویروس HPV شامل بیش از ۱۰۰ نوع مختلف است که حدود ۴۰ نوع آن ناحیه تناسلی را تحت تاثیر قرار میدهد. از این تعداد، برخی از انواع پرخطر میتوانند منجر به انواع سرطانها شوند. جالب است بدانید که حدود ۹۰ درصد افرادی که به HPV مبتلا میشوند، هیچ علامتی ندارند و ممکن است از آلودگی خود بیاطلاع باشند. در بسیاری از موارد، سیستم ایمنی بدن طی دو سال ویروس را از بین میبرد، اما در برخی افراد عفونت پایدار باقی میماند و میتواند به زگیل تناسلی یا عوارض جدیتر منجر شود.
عوارض زگیل تناسلی
اگرچه برخی از عفونتهای HPV بدون علامت هستند، برخی از انواع این ویروس میتوانند منجر به مشکلات جدیتری شوند:
زگیل
برخی از انواع این ویروس، ضایعات زگیل را روی ناحیه تناسلی ایجاد میکنند. زگیلها تورمهای کوچک و برجسته در ناحیه تناسلی هستند که خارش یا ناراحتی ایجاد میکنند و حتی ممکن است هنگام رابطه جنسی، سبب خونریزی شوند. در موارد شدید، بهویژه در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، زگیلها ممکن است به خوشههای بزرگی تبدیل شوند.
سرطان
برخی از انواع HPV با سرطان دهانه رحم، سرطان مقعد و حتی سرطان دهان و گلو مرتبط هستند.
مشکلات بارداری
زگیلهای بزرگ ممکن است در دوران بارداری مشکلاتی مانند دشواری در زایمان یا خونریزی ایجاد کنند. در موارد نادر، نوزاد ممکن است زگیلهایی در گلو داشته باشد که نیاز به جراحی دارد.
علل و عوامل خطر
زگیل تناسلی از طریق رابطه جنسی منتقل میشود. حتی اگر زگیلها قابل مشاهده نباشند، ویروس HPV میتواند از طریق تماس پوست با پوست منتقل شود. عوامل خطر شامل موارد زیر است:
- نداشتن واکسن HPV
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- شروع فعالیت جنسی در سنین پایین
- داشتن سیستم ایمنی ضعیف
پیشگیری از زگیل تناسلی
راههایی برای پیشگیری از این ویروس وجود دارد که در ادامه میگوییم:
1. رعایت بهداشت جنسی
استفاده از کاندوم میتواند خطر انتقال ویروس را کاهش دهد، اما به طور کامل از آن پیشگیری نمیکند؛ زیرا HPV میتواند از طریق تماس با پوست نواحی اطراف نیز منتقل شود.
2. پرهیز از روابط جنسی پرخطر
داشتن یک شریک جنسی ثابت و پرهیز از روابط جنسی متعدد یا نامطمئن خطر انتقال را کاهش میدهد.
3. واکسیناسیون
گارداسیل میتواند تا ۹۷ درصد در پیشگیری از زگیل تناسلی و سرطانهای مرتبط با HPV موثر باشد و دو نوع دارد:
گارداسیل ۴گانه
این نوع واکسن از چهار نوع ویروس HPV (۶، ۱۱، ۱۶ و ۱۸) پیشگیری میکند. انواع ۶ و ۱۱ عامل ۹۰ درصد زگیلهای تناسلی هستند، در حالی که انواع ۱۶ و ۱۸ با بیش از ۷۰ درصد موارد سرطان دهانه رحم مرتبطاند.
گارداسیل ۹گانه
این نسخه گستردهتر، علاوه بر چهار نوع ذکر شده، از پنج نوع پرخطر دیگر (31 ، 33 ، 45 ، 52 ، 58) نیز پیشگیری میکند.
زمان و نحوه تزریق
واکسن گارداسیل معمولا در سه دوز (0، 2 و 6 ماه) طی شش ماه تزریق میشود. بهترین زمان برای دریافت واکسن، قبل از شروع فعالیت جنسی و در سنین ۹ تا ۲۶ سالگی است. با این حال، بهدلیل شیوع این بیماری، این واکسن تا 45 سالگی نیز قابل تزریق است و افراد بزرگسال نیز میتوانند از مزایای واکسن بهرهمند شوند.
4. تقویت سیستم ایمنی
افراد با سیستم ایمنی قوی بهتر میتوانند عفونت را کنترل کنند. تغذیه مناسب، خواب کافی و اجتناب از استرس میتواند کمککننده باشد.
درمان زگیل تناسلی
1. درمانهای موضعی (دارویی)
برخی از داروهای موضعی میتوانند زگیلها را از بین ببرند. استفاده از این داروها تحتنظر پزشک توصیه میشود.
2. روشهای فیزیکی برای حذف زگیلها
کرایوتراپی (Cryotherapy)
این روش شامل فریز کردن زگیلها با نیتروژن مایع است. این کار باعث از بین رفتن زگیلها طی چند جلسه میشود.
الکتروکوتری (Electrocautery)
در این روش جریان الکتریکی زگیلها را میسوزاند.
لیزر درمانی
برای زگیلهای بزرگتر یا آنهایی که به درمانهای دیگر پاسخ نمیدهند، از لیزر استفاده میشود.
جراحی
در مواردی که زگیلها بزرگ یا متعدد باشند، پزشک ممکن است آنها را با جراحی بردارد.
تشخیص زگیل تناسلی و HPV
1. معاینه بالینی
زگیل تناسلی معمولا از طریق مشاهده ظاهری توسط پزشک تشخیص داده میشود. این زگیلها به شکل برجستگیهای کوچک و گوشتی در ناحیه تناسلی یا مقعد ظاهر میشوند.
2. آزمایش پاپاسمیر (Pap Smear)
این آزمایش یکی از مهمترین روشهای غربالگری برای زنان است. در این روش، سلولهای دهانه رحم جمعآوری و از نظر تغییرات پیشسرطانی بررسی میشوند. پاپاسمیر میتواند عفونت HPV و تغییرات سلولی ناشی از آن را در مراحل اولیه شناسایی کند.
3. آزمایش HPV DNA
این تست برای شناسایی انواع پرخطر ویروس استفاده میشود و معمولا به همراه پاپاسمیر انجام میگیرد و برای شناسایی مواردی از ویروس است که علامت خاصی ندارند.