کبد چرب یکی از بیماریهای شایع کبدی است که ممکن است سالها بدون علامت بماند و بسیاری از افراد متوجه آن نشوند. با این حال، زمانی که چربی در کبد تجمع پیدا میکند و بیماری پیشرفت میکند، علائم مختلفی بروز میکنند که میتوانند نشانهی اختلال در عملکرد کبد باشند. علائم کبد چرب ممکن است در زنان و مردان متفاوت باشند و این تفاوتها به عوامل هورمونی و ساختار بدنی آنها مرتبط است. برخی از علائم عمومی کبد چرب که در مردان و زنان مشابه است، عبارتند از:
1. درد یا ناراحتی در ناحیه شکم
افراد مبتلا به کبد چرب ممکن است درد یا احساس سنگینی در سمت راست بالای شکم (محل قرارگیری کبد) را تجربه کنند. این درد معمولا در اثر التهاب و فشار ناشی از تجمع چربی در کبد ایجاد میشود.
2. خستگی و ضعف عمومی
یکی از اولین نشانههای کبد چرب، احساس خستگی و ضعف بدون دلیل مشخص است. این خستگی ناشی از عملکرد ناکافی کبد در تجزیه مواد غذایی و تامین انرژی است.
3. کاهش اشتها و کاهش وزن غیرعمدی
در مراحل پیشرفتهتر، کاهش اشتها و کاهش وزن بدون تلاش بهعنوان یکی از علائم کبد چرب شناخته میشود. این حالت به دلیل اختلال در متابولیسم بدن و عملکرد نامطلوب کبد رخ میدهد.
4. تهوع و استفراغ
افراد ممکن است دچار تهوع و در برخی موارد استفراغ شوند. این علائم به دلیل تاثیر کبد چرب بر سیستم گوارشی و ناتوانی کبد در دفع سموم به وجود میآیند.
5. زردی پوست و چشمها
در مواردی که بیماری به سیروز کبدی پیشرفت کند، ممکن است زردی پوست و سفیدی چشمها (یرقان) بروز کند. این زردی ناشی از تجمع بیلیروبین در خون است که بهعلت ناتوانی کبد در دفع آن ایجاد میشود.
6. تورم پاها و شکم
در موارد پیشرفته کبد چرب و بهویژه در صورت بروز سیروز، تورم در پاها و تجمع مایع در شکم رخ میدهد که نیاز به مراقبت فوری دارد.
تفاوت علائم کبد چرب در زنان و مردان
به دلیل هورمونها و تغییرات ناشی از بارداری و یائسگی، زنان ممکن است در برخی مراحل زندگی حساستر به کبد چرب باشند. علائم کبد چرب میتواند در زنان و مردان به دلایلی همچون تفاوتهای هورمونی و سوختوساز بدن متفاوت باشد:
1. خستگی و ضعف
خستگی و ضعف از علائم شایع در هر دو جنس است، اما مطالعات نشان داده که زنان مبتلا به کبد چرب ممکن است خستگی شدیدتری را تجربه کنند. این امر به عوامل هورمونی و تفاوتهای متابولیکی بین زنان و مردان مرتبط است.

2. اختلالات قاعدگی در زنان
زنان مبتلا به کبد چرب ممکن است دچار اختلالات قاعدگی شوند. این وضعیت به دلیل تغییرات هورمونی و تاثیر کبد چرب بر عملکرد هورمونهای جنسی بروز میکند. این علائم در مردان وجود ندارد، اما مردان ممکن است دچار کاهش میل جنسی شوند که آن هم ناشی از کاهش تستوسترون به دلیل عملکرد ضعیف کبد است.
3. تفاوت در علائم گوارشی
برخی تحقیقات نشان دادهاند که زنان مبتلا به کبد چرب بیشتر دچار علائم گوارشی نظیر نفخ، تهوع و درد شکمی میشوند. این تفاوتها میتواند به دلیل حساسیت بیشتر زنان به تغییرات در سیستم گوارشی و تفاوتهای فیزیولوژیکی باشد.
4. تفاوت در ابتلا به بیماریهای متابولیک همراه
مردان مبتلا به کبد چرب بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع دو و بیماریهای قلبی عروقی هستند. این موضوع به ترکیب خاص چربیها و هورمونها در بدن مردان مرتبط است که آنها را بیشتر مستعد ابتلا به این بیماریها میکند. زنان نیز به دیابت نوع دو مبتلا میشوند، اما تحقیقات نشان داده که مردان در این زمینه آسیبپذیرترند.
5. ریزش مو و مشکلات پوستی
ریزش مو و خشکی پوست از دیگر علائم کبد چرب هستند که در هر دو جنس دیده میشوند، اما شدت این علائم میتواند بین زنان و مردان متفاوت باشد. در زنان، ریزش مو ممکن است بیشتر به چشم بیاید و مشکلات پوستی مانند خشکی و تیرگی پوست بیشتر بروز کنند.

آیا کبد چرب خطرناک است؟
کبد چرب در مراحل اولیه خود معمولا خطر جدی ندارد و با تغییر سبک زندگی قابل درمان است. اما اگر درمان نشود و به مراحل پیشرفتهتر برسد، ممکن است به فیبروز و سیروز کبدی منجر شود. در این حالت، بافتهای کبد تخریب شده و کبد دیگر قادر به انجام وظایف حیاتی خود نیست. در صورت بروز سیروز، فرد ممکن است به نارسایی کبد و در نهایت نیاز به پیوند کبد دچار شود.