شرایط ارث بردن نوه از پدربزرگ

یکی از موضوعات بسیار پر چالش بین خانواده‌ها موضوع ارث بوده که دارای قوانین مختلفی است.

ارث بردن نوه از جمله موضوعاتی ایت که در قانون مدنی ایران به آن اشاره شده است. در نظام حقوقی ایران، که بر اساس فقه اسلامی است، ارث به طبقات مشخصی تقسیم می‌شود. برای ارث بردن نوه از پدربزرگ، باید شرایط خاصی وجود داشته باشد. این شرایط به طبقه‌بندی وراث و زنده بودن یا نبودن برخی افراد مرتبط است. همراه مجله دلتا باشید.

طبقات وراث

• طبقه اول: پدر، مادر، فرزندان و نوه‌ها (فرزندانِ فرزندان).
• طبقه دوم: برادر، خواهر، پدربزرگ و مادربزرگ.
• طبقه سوم: عمو، عمه، دایی، خاله و فرزندان آن‌ها.

ارث ابتدا به افراد طبقه اول می‌رسد و تا زمانی که فردی از این طبقه زنده باشد، به افراد طبقه بعدی نمی‌رسد.

شرایط ارث بردن نوه از پدربزرگ

• زنده نبودن پدر یا مادر نوه (فرزند پدربزرگ): نوه‌ها زمانی از پدربزرگ ارث می‌برند که پدر یا مادر آن‌ها، که فرزند پدربزرگ است، قبل از پدربزرگ فوت کرده باشد. اگر پدر یا مادر نوه زنده باشد، تمام ارث به فرزند پدربزرگ (پدر یا مادر نوه) می‌رسد و نوه‌ها ارثی نمی‌برند.
• ارث به عنوان جانشین: در صورتی که فرزند پدربزرگ (پدر یا مادر نوه) پیش از پدربزرگ فوت کرده باشد، نوه به جای پدر یا مادرش ارث می‌برد. این امر به عنوان “وصیت واجب” یا “جانشینی” شناخته می‌شود و نوه به نسبت سهم والدین خود از پدربزرگ ارث می‌برد.

میزان ارث نوه

• نوه درصورتی‌که پدر یا مادرش فوت کرده باشد، همان سهمی را از پدربزرگ به ارث می‌برد که پدر یا مادرش دریافت می‌کرد. به‌عنوان‌مثال، اگر پدر نوه (فرزند پدربزرگ) سهمی برابر با یک پسر داشته باشد، نوح نیز به همان میزان ارث می‌برد.

نکات مهم

• اگر نوه از طریق پدر است، سهم او برابر با سهم پدرش خواهد بود.
• اگر نوه از طریق مادر است، سهم او نصف سهم یک پسر است (چون سهم زن نصف مرد است).

بنابراین، نوه‌ها تنها در صورتی از پدربزرگ ارث می‌برند که پدر یا مادرشان پیش از پدربزرگ فوت کرده باشد.

در ادامه توضیح شرایط ارث بردن نوه از پدربزرگ، نکات و جزئیات بیشتری وجود دارد که می‌تواند به فهم بهتر این موضوع کمک کند. برای آگاهی از تقسیم عادلانه ارث به مطلب ذکر شده مراجعه کنید.

سهم نوه‌ها در نبود فرزند پدربزرگ

اگر فرزند پدربزرگ (پدر یا مادر نوه‌ها) پیش از پدربزرگ فوت کرده باشد، نوه‌ها به‌عنوان ورثه وارد ماجرا می‌شوند و به‌جای پدر یا مادر خود ارث می‌برند. در این صورت:

• اگر نوه‌ها از طریق پدر هستند، سهم آن‌ها مطابق با سهمی است که پدرشان (فرزند پدربزرگ) از پدربزرگ به ارث می‌برد.
• اگر نوه‌ها از طریق مادر هستند، سهم آن‌ها نصف سهمی است که اگر پدرشان (فرزند پدربزرگ) بود، می‌برد. (زیرا در قانون ارث اسلام، سهم زن‌ها نصف مردان است).

نوه‌ها از چند پدربزرگ ارث می‌برند؟

اگر نوه از هر دو پدر و مادر خود ارث می‌برد، یعنی اگر پدربزرگ یا مادربزرگ مادری یا پدری فوت کنند، نوه می‌تواند از هر دو طرف سهم ببرد. البته، شرط اصلی این است که پدر یا مادر نوه قبل از پدربزرگ فوت کرده باشد.

ارث بردن نوه به عنوان وصیت واجب

در برخی سیستم‌های حقوقی، مانند قانون ارث مصر، قانونی به نام “وصیت واجب” وجود دارد. در این سیستم، حتی اگر پدر یا مادر نوه پیش از پدربزرگ فوت کرده باشند و پدربزرگ وصیت نکند، نوه به‌صورت خودکار از پدربزرگ ارث می‌برد. اما در ایران این قانون به طور خاص وجود ندارد، ولی در صورت وصیت پدربزرگ می‌توان شرایط مشابهی ایجاد کرد.

وجود چند نوه

اگر پدربزرگ فرزندان دیگری داشته باشد و یکی از فرزندانش فوت کرده باشد، نوه‌ها به نسبت سهمی که پدر یا مادرشان از پدربزرگ به ارث می‌برد، ارث خواهند برد. برای مثال، اگر پدربزرگ سه فرزند زنده داشته باشد و یکی از فرزندانش فوت کرده باشد که از او چند نوه به‌جای‌مانده است، آن نوه‌ها سهم پدر یا مادر خود را دریافت می‌کنند و سهم باقی‌مانده بین سایر فرزندان پدربزرگ تقسیم می‌شود.

ازدواج مجدد پدربزرگ

اگر پدربزرگ ازدواج مجدد کرده باشد و از همسر جدیدش فرزندانی داشته باشد، این فرزندان نیز در ارث سهیم هستند. نوه‌ها همچنان سهم خود را به نسبت سهم پدر یا مادر فوت‌شده خود دریافت خواهند کرد.

نکته پایانی

به‌طورکلی، نوه‌ها درصورتی‌که پدر یا مادرشان زنده نباشد، به‌عنوان جانشین وارد دسته وراث می‌شوند و به میزان سهم پدر یا مادرشان از پدربزرگ ارث می‌برند.