حتی شنیدن اسم سرطان هم ما را می‌ترساند. البته حق هم داریم چون متاسفانه سرطان دومین عامل مرگ و میر در ایران است. برخی از انواع سرطان‌ها کشنده‌تر هستند و ما در ایران به دلیل سبک زندگی و عوامل ژنتیکی به برخی از انواع سرطانهای خطرناک بیشتر مبتلا می‌شویم، اما با آگاهی و رعایت برخی نکات واقعا ساده می‌توانیم از آن‌ها پیشگیری کنیم یا با مراجعه زودهنگام به پزشک، آن را درمان کنیم.
سرطان یکی از چالش‌های اصلی سلامت در ایران است و به عنوان دومین عامل مرگ‌ومیر پس از بیماری‌های قلبی‌عروقی شناخته می‌شود. احتمال ابتلا به برخی سرطان‌ها بیشتر است که لازم است در مورد آن‌ها بدانیم و اقدامات به‌موقع را در مورد آن‌ها را انجام دهیم. در ادامه این مقاله از مجله دلتا با سرطان‌هایی که خطرناک و رایج هستند بیشتر آشنا می‌شوید و راه‌های پیشگیری از آن‌ها را یاد می‌گیرید.
سرطان دومین عامل مرگ‌ومیر در ایران
سرطان‌ها از مهم‌ترین علل مرگ‌ومیر در ایران هستند و طبق آمارهای پزشکی، در حال حاضر دومین عامل مرگ‌ومیر پس از بیماری‌های قلبی‌عروقی به شمار می‌روند. در سال‌های اخیر، به دلیل تغییر سبک زندگی و افزایش امید به زندگی و سن افراد، بروز سرطان‌ها در ایران افزایش یافته است. در ایران، سرطان پستان در زنان و سرطان معده در مردان شیوع بالایی دارند و متاسفانه این سرطان‌ها اغلب در مراحل پیشرفته تشخیص داده می‌شوند، که این موضوع شانس موفقیت درمان را کاهش می‌دهد.
خطرناک‌ترین سرطان کدام است؟
تعیین «خطرناک‌ترین» نوع سرطان به عوامل مختلف از جمله سرعت پیشرفت بیماری، دشواری درمان، میزان درد و ناراحتی که ایجاد می‌کند و نرخ بقا بستگی دارد. اما برخی از سرطان‌ها به دلیل سرعت رشد بالا و نرخ پایین بقای بیماران به عنوان سخت درمان‌ترین یا خطرناک‌ترین سرطان‌ها مطرح هستند. سرطان پانکراس یا لوزالمعده، تومور یا سرطان مغز، سرطان مری و سرطان خون از کشنده‌ترین انواع سرطان هستند.
سرطان چیست؟
سرطان به رشد غیرطبیعی و خارج از کنترل سلول‌ها در بدن گفته می‌شود. زمانی که سلول‌های بدن دچار تغییراتی می‌شوند، ممکن است که به‌طور غیرعادی تقسیم شوند و تومورهای سرطانی ایجاد کنند.
احتمال ابتلا به کدام سرطان در ایران بیشتر است؟
در ایران، برخی از سرطان‌ها شیوع بیشتری نسبت به سایر انواع دارند. سرطانهای رایج در ایران به ترتیب شیوع و با توجه به جنسیت و عوامل مختلف عبارتند از:
۱. سرطان سینه
سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در میان زنان ایرانی است. این سرطان در میان زنان میانسال و جوان رواج دارد و در سال‌های اخیر به دلیل تغییرات در سبک زندگی و آگاهی کم در مورد غربالگری، افزایش یافته است.
۲. سرطان معده
سرطان معده یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان مردان ایرانی است و از عوامل اصلی مرگ‌ومیر به شمار می‌رود. شیوع این سرطان در ایران نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر بالاتر است و عوامل محیطی، ژنتیکی، و تغذیه‌ای در افزایش آن نقش دارند.
۳. سرطان روده بزرگ (کولورکتال)
سرطان روده بزرگ یا کولورکتال در هر دو جنس مرد و زن رایج است و در سال‌های اخیر روند افزایشی داشته است. این نوع سرطان معمولا در افراد بالای ۵۰ سال مشاهده می‌شود اما به دلیل تغییر در رژیم غذایی و کم‌تحرکی، افراد جوان را نیز درگیر می‌کند.
۴. سرطان پروستات
این سرطان یکی از رایج‌ترین سرطان‌ها در میان مردان ایرانی است. افزایش سن و عوامل ژنتیکی از مهم‌ترین عوامل بروز این نوع سرطان به شمار می‌روند.
۵. سرطان ریه
سرطان ریه از دیگر سرطانهای شایع در ایران است و معمولا در میان افرادی که دخانیات مصرف می‌کنند، بیشتر دیده می‌شود. البته آلودگی هوا نیز یکی از عوامل موثر در افزایش سرطان ریه به‌ویژه در شهرهای بزرگ است.
۶. سرطان تیروئید
این سرطان در سال‌های اخیر افزایش یافته و بیشتر در میان زنان مشاهده می‌شود. به نظر می‌رسد عوامل محیطی و ژنتیکی در افزایش آن موثر باشند.
۷. سرطان مثانه
سرطان مثانه نیز در ایران شیوع دارد و به‌ویژه در مردان بیشتر مشاهده می‌شود. این نوع سرطان معمولا با مصرف دخانیات مرتبط است و عفونت‌های مزمن مثانه نیز در بروز آن نقش دارند.
عوامل موثر بر شیوع سرطان در ایران
سرطان به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود اما برخی از عواملی که در ایران ابتلا به سرطان را زیاد کرده است عبارتند از:
- سبک زندگی و تغذیه ناسالم
- مصرف سیگار، قلیان و الکل
- عوامل ژنتیکی و محیطی
راه‌های پیشگیری از سرطان
پیشگیری از سرطان یکی از مهم‌ترین راه‌های کاهش مرگ‌ومیر و ارتقای کیفیت زندگی است. اگرچه همه عوامل سرطان قابل پیشگیری نیستند، اما با رعایت برخی اصول می‌توان ریسک ابتلا را به میزان قابل توجهی کاهش داد:
- رژیم غذایی سالم و متعادل
مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند در پیشگیری از سرطان‌ها موثر باشد. همچنین، کاهش مصرف غذاهای فرآوری‌شده و پرچرب خطر بروز سرطانهای دستگاه گوارش را کاهش می‌دهد.
- ترک دخانیات و الکل
سیگار عامل اصلی در بروز سرطانهای ریه، دهان و حنجره است و ترک آن می‌تواند به‌طور چشمگیری خطر ابتلا به این نوع سرطان‌ها را کاهش دهد. همچنین، مصرف الکل می‌تواند خطر سرطانهای کبد و مری را افزایش دهد، بنابراین کاهش یا ترک مصرف آن به پیشگیری کمک می‌کند.
- فعالیت بدنی و حفظ وزن سالم
فعالیت بدنی منظم و کاهش چاقی می‌تواند خطر بروز سرطانهای پستان، روده بزرگ و رحم را کاهش دهد. سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند که هر فرد حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته به فعالیت بدنی بپردازد.
برخی از سرطان‌ها به‌ویژه سرطان دهانه رحم توسط ویروس HPV ایجاد می‌شوند که با واکسیناسیون در برابر این ویروس می‌توان خطر ابتلا را کاهش داد. واکسیناسیون علیه هپاتیت B نیز خطر سرطان کبد را کاهش می‌دهد.
- انجام معاینات و غربالگری‌ها
تشخیص زودهنگام سرطان به طور مستقیم بر شانس درمان موفقیت‌آمیز و کاهش مرگ‌ومیر تاثیر دارد. برای نمونه، ماموگرافی برای زنان بالای ۴۰ سال و کولونوسکوپی برای افراد بالای ۵۰ سال از جمله معاینات غربالگری مفید هستند.
تعداد کلمات مطلب: 867
